Dony

Landscape design for a shared garden complex

Location
Tienen, België
Client
MATEXI
Budget
€ 420.000
Surface
3.300 m2
Period
2019 - 2022
Status
ongoing
Team
51N4E + AST77 + Plant en Houtgoed
Team P&H
Jeroen Deseyn, Nicolas Vandenplas, Giulia Cavallari
Program
Novel Ecosystems Tailored Ecosystems

A former school complex in central Tienen is being transformed into a green, climate-resilient residential environment. The project prioritizes climate adaptation and mitigation while creating an urban ecosystem beneficial to both humans and biodiversity. Three collective gardens form the spatial backbone, around which new housing, including lofts and apartments, is organized. The design integrates nature not merely as ornament, but as a fundamental framework driving atmosphere and ecological resilience.

The historic school buildings are supplemented by two new volumes, with architecture aligned to ecological ambitions: minimizing hardscapes, incorporating green roofs, vertical greenery, and climbing plants on façades.

Each garden has a distinct ecological and programmatic identity:

  • Northern garden: a productive community vegetable garden featuring vegetable beds, a greenhouse, espaliered fruit trees, and a diverse selection of small fruits and berries.

  • Central garden: a gravel garden with a lush vegetation and open spaces designed for social activities, play, and neighborhood gatherings.

  • Southern garden: a naturalistic setting with informal lawns, meadow patches, and forest-edge biotopes composed of native shrubs and herbaceous vegetation.

This layered approach creates a dynamic, seasonally evolving patchwork of spaces supporting recreation, gardening, social interaction, and nature experiences. Design elements such as an oversized communal picnic table further encourage community use. The natural qualities extend into the surrounding public space through vegetation that extends beyond the building line, blurring the private-public interface.

Vegetation Strategy: A Layered, Ecologically Integrated Urban Landscape

The vegetation strategy builds upon mature trees on adjacent plots, forming a valuable structural basis. Native trees and shrubs are added to enhance landscape continuity, ecological connectivity, and habitat quality.

At the herbaceous layer:

  • The vegetable garden features edible and insect-attracting perennial border plants.

  • The gravel garden hosts thermophilic and nectar-rich species supporting urban fauna such as pollinators and songbirds.

  • The southern garden combines meadow and forest-edge vegetation types.

This differentiated yet coherent planting approach creates a robust mosaic of microhabitats across the site. Green zones provide key ecosystem services—cooling, water infiltration, carbon sequestration—while fostering social cohesion and urban well-being.

 

Van schoolsite tot stedelijk ecosysteem – wonen in het hart van de stad met natuur als fundament

Een voormalig schoolcomplex in centrum Tienen, wordt herontwikkeld tot een groene, klimaatrobuuste woonomgeving midden in de stad. De herbestemming focust op maximale klimaatadaptatie en -mitigatie en de creatie van een stedelijk ecosysteem dat zowel mens als natuur ten goede komt. Drie collectieve tuinen vormen de ruggengraat van de site, rond dewelke het nieuwe woonprogramma zich ontvouwt. Natuur fungeert niet enkel als decor, maar als drager van het ontwerp, van atmosfeer en ecologische veerkracht.

De bestaande historische schoolgebouwen worden aangevuld met twee nieuwe bouwvolumes. Samen vormen ze een gevarieerd aanbod van woningen, lofts en appartementen, aangevuld met gedeelde voorzieningen. De architectuur sluit naadloos aan bij de ecologische ambities: ze maakt ruimte vrij voor groen, reduceert verharding, integreert groendaken, en voorziet verticaal groen via klimplanten en gevelstructuren.

Elke tuin binnen het project kreeg een eigen programmatische en ecologische identiteit:

  • De noordelijke tuin is een productieve samen-moestuin, ingericht met groenten-bedden, een serre, een fruitgaanderij en een rijk palet aan kleinfruit en bessenstruiken.

  • De centrale tuin is ontworpen als een grindtuin met robuuste vegetatie en open ruimte voor buurtactiviteiten, spel en ontmoeting.

  • De zuidelijke tuin kreeg een natuurlijker karakter met een informeel grasveld, hooilandlobben en een brede overgangszone met mantel-zoomvegetaties, bestaande uit inheemse struiken en kruidenrijke randbegroeiing.

Deze gelaagde aanpak resulteert in een levendig, seizoensgebonden patchwork van ruimtes waar bewoners kunnen spelen, tuinieren, picknicken, ontspannen of simpelweg de natuur beleven. Specifiek ontworpen elementen zoals een extra grote picknickbank stimuleren sociale interactie en collectief gebruik. De natuurlijke kwaliteiten van de site worden bewust doorgetrokken tot in de publieke ruimte door het toepassen van open erfafsluitingen, zichtlijnen naar het groen, en vegetatie die tot voorbij de rooilijn groeit. Zo vervaagt de grens tussen privaat en publiek domein.

Vegetatiestrategie – een gelaagd en ecologisch verweven stedelijk landschap

De vegetatiestrategie vertrekt vanuit de bestaande groene context: de volwassen bomen op de aangrenzende percelen vormen een waardevolle basisstructuur. Deze wordt aangevuld met een selectie van inheemse boom- en struiksoorten die zowel landschappelijk als ecologisch aansluiten. De uitbreiding zorgt niet alleen voor een visuele continuïteit tussen site en omgeving, maar versterkt ook de ecologische connectiviteit en habitatwaarde.

Op kruidlaagniveau krijgt elke tuin een eigen ecologisch profiel:

  • In de moestuin wordt gewerkt met een randbeplanting van vaste, eetbare en functionele soorten die insecten aantrekken en oogstbaar zijn.

  • De grindtuin wordt beplant met thermofiele soorten en nectarrijke flora die als voedselbron dienen voor stadsfauna zoals bijen, vlinders en zangvogels.

  • De zuidelijke tuin combineert hooilandvegetaties met bosrandhabitats.

Door deze gedifferentieerde maar samenhangende aanpak ontstaat een robuust biodivers netwerk van microhabitats, verspreid over de site. De groenzones leveren zo niet alleen ecologische diensten zoals koeling, waterinfiltratie en CO₂-opslag, maar worden ook ingezet als instrument voor sociale verbinding en stedelijk welzijn.