Museum Permeke

As part of an integrated design-and-build approach, Plant en Houtgoed transformed the outdoor space of the Permeke Museum into an ecological and experimental garden. The museum—formerly the home and studios of modernist artist Constant Permeke—is located within a generous landscape once embedded in a rural context. Designed in 1928 by architect Pierre Vandervoort in close collaboration with Permeke, the house De Vier Winden served as both residence and cultural hub until the artist’s death in 1952.
The garden now functions as an extension of the museum, offering a space for reflection, sensory experience, and the interplay between art and nature. Open to both visitors and locals, it serves as a living laboratory for biotope experimentation and biodiversity enhancement, while showcasing Permeke’s sculptures in a natural setting.
The landscape design restores original features from Permeke’s time—such as the sunken garden, central hedge structure, and tree framework—while correcting later interventions. A mosaic of ecotopes, including flower meadows, flowering tall-herb vegetation, and lawns, supports both ecological function and visual clarity. Mowing patterns are deployed to structure space and promote habitat diversity.
The historical orchard is expanded and mirrored by a new kitchen garden, referencing Permeke’s domestic world. In selected zones—such as the sunken garden and leafy cloister—thermophilic and pioneer plant communities are introduced to explore climate resilience and ecological succession.
The project is conceived as a robust ecological system guided by the principle of design by maintenance: by carefully monitoring natural processes and intervening strategically, the garden evolves into a self-reinforcing, adaptive landscape where ecological and cultural values are developed in tandem.

Ontwikkeling van een ecologische en experimentele museumtuin bij het Permekemuseum
In het kader van een geïntegreerde design-and-build aanpak heeft Plant en Houtgoed de buitenruimte van het Permekemuseum getransformeerd tot een ecologische en experimentele museumtuin. Het museum omvat het voormalige woonhuis, schildersatelier en beeldhouwatelier van de modernistische kunstenaar Constant Permeke en bevindt zich in een ruim landschappelijk domein dat historisch was ingebed in een landelijke context. Het ontwerp van het landhuis, genaamd De Vier Winden, werd in 1928 gerealiseerd door architect Pierre Vandervoort in nauwe samenwerking met Permeke. De site fungeerde tot zijn overlijden in 1952 als woon- en werkplaats en als ontmoetingsplek voor een netwerk van kunstenaars.
De tuin werd opgevat als een verlengde van de museale werking en biedt ruimte voor reflectie, zintuiglijke beleving en culturele verdieping. De tuin is vrij toegankelijk voor bezoekers en buurtbewoners en vormt een ecologisch kader voor de presentatie van Permekes beelden. Ze is opgevat als een testtuin waarin geëxperimenteerd wordt met biotopen, biodiversiteitsbevordering en de wisselwerking tussen kunst en natuur.
Het landschapsontwerp integreert en herwaardeert nog bestaande structuren uit de tijd van Permeke—zoals de verzonken tuin, de centrale haagstructuur en het bomenkader—en corrigeert ingrepen uit de jaren 1990. Door het aanleggen van een gelaagd netwerk van ecotopen, waaronder hooilanden, bloemrijke ruigten en strak gemaaide gazonzones, wordt de ecologische veerkracht van de tuin versterkt. Deze ecotopen ondersteunen zowel esthetische leesbaarheid als ecologische functionaliteit, waarbij maaipatronen en -regimes strategisch worden ingezet ter ondersteuning van biodiversiteit en ruimtelijke structuur.
De bestaande boomgaard wordt uitgebreid en vindt haar tegenhanger in een nieuwe moestuinzone aan de westzijde—een herintroductie van een tuincomponent die historisch verbonden is met Permekes leefwereld. In specifieke zones zoals de verzonken tuin en de omhaagde loofgang wordt geëxperimenteerd met thermofiele en pioniervegetaties, waarbij nadrukkelijk wordt ingezet op ecologische dynamiek en klimatologische veerkracht.
Het project is opgevat als een systeem met een robuuste startsituatie waarin diverse biotopen en landschapsstructuren doelbewust worden ingevoerd of versterkt. Binnen dit kader wordt de verdere ontwikkeling gestuurd via het principe van design by maintenance: door natuurlijke processen nauwgezet te monitoren, kansen te geven en selectief bij te sturen, ontstaat een zelfversterkend en adaptief ecosysteem. Zo evolueert de tuin geleidelijk tot een complex, veerkrachtig landschap waarin ecologische en culturele waarden hand in hand worden ontwikkeld.